[Series Blockchain Foundation] - BÀI GIỚI THIỆU & TỔNG HỢP

Tác giả: Quang Nguyen (quatino#3391)

LỜI GIỚI THIỆU

Vài năm trước, khi bắt đầu tìm hiểu về công nghệ blockchain và cách viết các hợp đồng thông minh, tôi gặp nhiều khó khăn trong việc đọc và hiểu các khái niệm cơ bản về chúng: cơ chế đồng thuận, kiến trúc mạng Bitcoin và Ethereum, khái niệm hợp đồng thông minh, v.v. Điều này một phần là do thiếu tài liệu bằng tiếng Việt trong khi kỹ năng tiếng Anh của tôi chưa đủ tốt. Và quan trọng hơn, các bài viết tôi tìm thấy đến từ nhiều nguồn khác nhau, chúng thường không đầy đủ và không hướng tới một mục tiêu chung mà các nhà phát triển khác và tôi cần: đó là nhanh chóng nắm bắt về kiến trúc blockchain và hợp đồng thông minh để bắt đầu học lập trình.

Khó khăn này đã lặp lại khi tôi nhìn thấy đồng đội của mình học lập trình Rust trên Solana. Các khái niệm mới của Solana, chẳng hạn như Account, Proof of History, Sealevel, Gulf Stream, v.v., mặc dù được mô tả khá đầy đủ trong whitepaper và tài liệu chính thức, nhưng vẫn rất khó hiểu đối với những người không có nền tảng vững chắc về blockchain. Ví dụ, nếu bạn không hiểu sâu về PoS, thì sẽ khó để hiểu được ý nghĩa và ưu điểm của PoH. Nếu bạn mới bắt đầu tìm hiểu kiến trúc Ethereum (EVM), bạn sẽ không hiểu được các giới hạn của lập trình tuần tự trên EVM và chắc chắn sẽ không ấn tượng với Sealevel - một đổi mới của Solana. Bên cạnh đó, việc có một loạt các bài viết bằng tiếng Việt không quá dài nhưng cung cấp đầy đủ kiến thức cần thiết về nền tảng blockchain cho các nhà phát triển Solana Việt Nam sẽ giúp tiết kiệm thời gian và rút ngắn lộ trình học tập của họ.

Vì vậy, tôi quyết định thực hiện series 3 bài viết này. Chúng có nội dung liên quan chặt chẽ với nhau, bài trước cung cấp kiến ​​thức cần thiết để hiểu bài sau. Đặc biệt, bài viết cuối sẽ giúp các lập trình viên hiểu rõ về Solana và những điểm đột phá của nó so với những người tiền nhiệm.

NỘI DUNG CÁC BÀI VIẾT

Nội dung từng bài viết cụ thể như sau:

1. Sự ra đời của blockchain & Bitcoin: blockchain giải quyết vấn đề gì, các thành phần tạo nên công nghệ blockchain (sổ cái blockchain và hệ thống phân tán), mã hóa trong blockchain. Cơ chế đồng thuận Proof of work và cách tạo khối Bitcoin mới, ưu nhược điểm của POW. Một số khái niệm liên quan khác: kiến trúc UTXO của Bitcoin, blockchain fork và tam giác bất khả tri trong blockchain.

[Series Blockchain Foundation - 01] SỰ RA ĐỜI CỦA BLOCKCHAIN & BITCOIN

2. Ethereum và Proof of Stake: sự ra đời của Ethereum, sự khác biệt giữa Ethereum và Bitcoin, khái niệm về hợp đồng thông minh và Dapps. Kiến trúc account base của Ethereum khác với UTXO của Bitcoin như thế nào; bài toán lập trình tuần tự trên EVM. Cơ chế đồng thuận Proof of Stake: khái niệm, phương pháp thực hiện.

[Series Blockchain Foundation - 02] ETHEREUM VÀ PROOF OF STAKE

3. Solana và những cải tiến: giới thiệu chuỗi khối Solana và những cải tiến của nó. Giải thích chi tiết về POH, Gulf Stream, Sealevel,... Hướng dẫn Rust và sự khác biệt giữa chương trình Solana và hợp đồng thông minh Ethereum.

[Series Blockchain Foundation - 03] SOLANA VÀ NHỮNG CẢI TIẾN

TƯ LIỆU THAM KHẢO

Trong quá trình thực hiện loạt bài viết, tác giả đã tham khảo các tài liệu sau đây:

Blockchain - John Kelsey: https://csrc.nist.gov/csrc/media/projects/supply-chain-risk-management/documents/ssca/2016-fall/wed_am2-block_chain_john_kelsey.pdf?fbclid=IwAR30QxwWF0sgqT-iuI1w38at5j3q6n_TItF2nhaxqLaeHQ-xz3QA30SiWY8

Bitcoin whitepaper: https://bitcoin.org/bitcoin.pdf

Ethereum documents: https://ethereum.org/en/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/

Solana whitepaper: https://solana.com/solana-whitepaper.pdf

Solana PoH - Anatoly Yakovenko: https://medium.com/solana-labs/proof-of-history-a-clock-for-blockchain-cf47a61a9274